نوشتار
نگاهی به پیشینه پیوندهای ایران و ژاپن
عکس و ارامگاه نخستین ژاپنی که با پادشاه ایران دیدار کرد
اگر چه گفته می شود که پیوندهای فرهنگی ایران و ژاپن به بیش از یکهزار سال می رسد، ولی پیوندهای دیپلماتیک دو کشور از بیش از ۱۳۰ سال پیش آغاز شده است .
در بهارِ سالِ ۱۸۷۸ میلادی در شهرِ سَنت پترزبورگ در روسیه که در آنزمان پایتخت این کشور بود، دیداری میان ناصرالدین شاه، پادشاهی از دودمان قاجار و دریادار تاکه آکی انوموتو سفیرِ کشورِ ژاپن در روسیه انجام گرفت که این دیدار سرآغاز باز شد برگ پیوندهای دیلماتیک ایران و ژاپن دانسته شده است .
(Takeaki Enomoto)
(یادآوری می شود در آن زمان نام ایران، کشور پارس بوده و در سال ۱۹۳۵ میلادی به درخواست رضا شاه پهلوی نام کشور، از پارس به ایران برگردانده شد )
در دیدار میان ناصرالدین شاه و اِنوموتو، دو سو پذیرفتند که زمینه های برگزاری پیوندهای سازمان داده شده دیپلماتیک میان دو کشورِ ایران و ژاپن فراهم شود .
پس از نزدیک به گذشت نیم قرن از این دیدار، در سال ۱۹۲۶ میلادی، پیوند های رسمی دیپلماتیک ایران و ژاپن آغاز می شود .
برپایه گزارش وزارت خارجه ژاپن ، در تابستان سالِ ۱۹۲۹ میلادی در دوران دودمان میجی ، دربهای سفارتخانه ژاپن در تهران و در تابستان سال ۱۹۳۰ میلادی، دربهای سفارتخانه ایران در توکیو گشوده می شود .
ولی این پیوند دیپلماتیک ایران و ژاپن دیری نگذشت که قربانی جنگ جهانی دوم شده و در سال ۱۹۴۵ میلادی این پیوند به دلیل جای گرفتن ایران و ژاپن در دو جبهه روبرو در جنگ جهانی دوم از هم گسسته می گردد.
ولی دیری نمی پاید که پیوند دیپلماتیک ایران و ژاپن پس از شکست سنگین ژاپن در برای نیروهای متفقین به رهبری آمریکا، در سال ۱۹۵۳ میلادی دوباره از سرگرفته می شود .
یادآوری می شود که پیوند دیپلماتیک ایران و ژاپن پس از بسته شدن پیمان صلح سانفرانسیسکو میان ژاپن و امریکا از سرگرفته شده است .
در بهار سال ۱۹۵۸ میلادی محمد رضا شاه پهلوی پادشاه آنزمان ایران، برای نخستین بار در جایگاه بالاترین مقام ایرانی از ژاپن دیدار می کند .
در پاسخ به دیدار پادشاه ایران ، در سال ۱۹۶۰ میلادی، شاهزاده ژاپن ناروهیتو و در سال ۱۹۷۸ میلادی
تاکه او فوکودا نخست وزیر آنزمان ژاپن در جایگاه بالاترین مقام های نمادین و اجرایی این کشور، از ایران بازدید کرده و با پادشاه ایران و دیگر مقام های ارشد ایران دیدار می کنند .
ژاپن در واپسین سالهای دوران پادشاهی محمد رضا پهلوی، در راستای گسترش پیوندهای خود با ایران، افزون بر سفارتخانه اش در تهران، در سال ۱۹۷۷ میلادی کنسولگری خود در شهر خرمشهر در جنوب ایران را نیز می گشاید، ولی پس از انقلاب و یورش نیروهای عراقی به ایران، این کنسولگری ژاپن در خرمشهر بسته می شود .
ژاپن در سال ۱۹۵۸ میلادی با ایران یک پیمان فرهنگی می بندد، که در راستای آن داد و ستدهای فرهنگی میان دو کشور برگزار می شود .
تازه ترین آمارهای وزارت دادگستری ژاپن نشان می دهد که بیش از پنج هزار ایرانی در ژاپن زندگی می کنند که ۷۵۸ تن از انها را بانوان دربرمی گیرند .
تازه ترین گزارش وزارت خارجه ژاپن نیز نشان می دهد که در سال گذشته ۲۰۱۲ میلادی، نزدیک به ۷۰۰ شهروند ژاپنی در ایران زندگی می کنند .
یادآوری می شود که پیوندهای دوستانه ایران و ژاپن بگونه یی بود که در گذشته ایرانیان برای دیدار از ژاپن، و ژاپنی ها برای دیدار از ایران نیازی به ویزا نداشتند، ولی از بهار سال ۱۹۹۲ میلادی، شهروندان دو کشور برای دیدار از کشورهای یکدیگر نیازمند به گرفتن ویزا شدند .
ژاپن هرچند کشوری است که سرمایه گذاری مستقیم آن در دیگر کشورها بسیار می باشد، ولی آمار سازمان بازرگانی برون مرزی ژاپن (جترو) نشان می دهد که واپسین سرمایه گذاری مستقیم شرکت های ژاپنی در ایران در سال ۱۹۹۲ میلادی انجام گرفته که آمار آن سه میلیون و ۷۸۰ هزار دلار بوده و پس از آن سرمایه گذاری مستقیم از سوی ژاپن در ایران انجام نگرفته است .
